De meest hygiënische sanitaire inrichting is touch-free

Goede handhygiëne krijgt sinds de uitbraak van het coronavirus steeds meer aandacht. Geheel terecht, want schone, droge handen spelen een belangrijke rol bij de bestrijding van COVID-19 en andere infectieziekten. Om werknemers en bezoekers te beschermen wordt op veel drukbezochte locaties opnieuw aandacht besteed aan de inrichting van de sanitaire ruimte. Het nieuwe, onafhankelijke platform ‘Touchfree Toilet’ toont hoe innovatieve technologie kan bijdragen aan de meest hygiënische toiletinrichting.

Uit diverse onderzoeken, onder andere van Harvard University, blijkt dat het verminderen van handcontactpunten de verspreiding van ziekteverwekkers tegengaat. Het gaat daarbij om oppervlakken die vaak worden aangeraakt door verschillende mensen, bijvoorbeeld deurklinken, lichtknopjes en de spoelknop van het toilet. De meest hygiënische sanitaire inrichting is er dan ook een waar niets wordt aangeraakt, een zogenaamd ‘touch-free toilet’.

Drukbezochte locaties
Tijdens een toiletbezoek worden vaak meerdere vervuilde oppervlakken aangeraakt, zowel voor als na het wassen van de handen. Uit het meest recente Nederlandse Nationaal Toilet Onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat 24% van de kranen, 1 op de 4, verontreinigd is. Ook een groot deel van de spoelknoppen en deurklinken zijn vuil.

Zeker in gebouwen waar veel mensen komen, zoals kantoren, restaurants en ziekenhuizen, is het van belang het aantal handcontactpunten in de toiletruimte zoveel mogelijk te beperken. Dat kan op verschillende manieren. De meest voorkomende zijn de installatie van sensorgestuurde deuren, spoelknoppen, kranen en handdrogers.

Bezoek het toilet zonder iets aan te raken
Deuren met touch-free opening sensoren zijn momenteel vooral te vinden in omgevingen waar al langere tijd extreem hoge eisen aan hygiëne worden gesteld, zoals ziekenhuizen, hotels en de voedselindustrie. Traditionele deurknoppen zijn vaak vervuild, bijvoorbeeld omdat mensen hun handen niet of slecht wassen en drogen na een toiletbezoek.

Door de uitbraak van het coronavirus zijn de eisen in ander soort omgevingen, zoals op kantoren, aangescherpt. De touch-free deuren worden steeds vaker ook op die locaties geïnstalleerd. Over het algemeen worden deze deuren geopend met een handbeweging en automatisch gesloten. Daarnaast zijn er specifieke sensorgestuurde deuren voor toilethokjes die van binnenuit kunnen worden vergrendeld en ontgrendeld.

Ook spoelknoppen van het toilet zijn een potentiële bron van besmetting. Logisch dat steeds meer mensen het bezwaarlijk vinden om de spoeling handmatig te activeren. Het Touchfree Toilet toont een selectie sensorgestuurde spoelplaten, waarbij niets aangeraakt of ingedrukt hoeft te worden, die kunnen worden ingezet om aanraking te voorkomen. Ook wordt er aandacht besteed aan automatische urinoirs en zelfs douchewc’s. Dat klinkt misschien futuristisch, maar Johan Molenbroek, universitair hoofddocent aan de TU Delft, gaat ervan uit dat wc-papier binnenkort tot het verleden behoort.

Touch-free handen wassen
Het is geen nieuws dat goed en regelmatig handen wassen de verspreiding van ziektekiemen tegengaat. Zorgen dat schone handen schoon blíjven, krijgt beduidend minder aandacht. Terwijl het besmettingsrisico aanzienlijk kleiner is, wanneer vervuilde oppervlakken actief vermeden worden.

Sensorgestuurde kranen en zeepdispensers maken daarbij een groot verschil. Daarnaast kunnen sommige elektronische kranen zo geprogrammeerd worden dat ze extra zuinig zijn met water. Enkele uitvoeringen hebben zelfs een automatisch spoelsysteem dat de vorming van onder andere legionellabacteriën tegengaat. De kranen kunnen gecombineerd worden met touch-free zeepdispensers, bijvoorbeeld door ze samen in de wasbak te installeren. De sensorgestuurde dispensers zelf blijven schoon en verstrekken exact genoeg zeep, zodat er geen resten achterblijven op de wasbak. Gemaakt van antibacterieel materiaal zijn ze bovendien eenvoudig schoon te maken samen met de kraan, wat de hygiëne ten goede komt.

Hygiënisch handen drogen
Handen die schoon lijken, kunnen toch ongemerkt grote hoeveelheden ziekteverwekkers met zich meedragen. Zeker als ze niet goed gedroogd zijn: bacteriën verspreiden zich namelijk 1000 keer sneller via vochtige handen dan via droge. Het is dus van groot belang om de beste droogoplossing te vinden.

Uit verschillende onderzoeken blijken jethanddrogers met HEPA-filter en papieren handdoekjes de twee meest hygiënische methodes te zijn. Deze worden dan ook door de WHO en CDC voorgeschreven voor het effectief drogen van handen. De handen worden snel gedroogd en het risico op verspreiding van virus- en bacteriedeeltjes is minimaal. Effectieve jethanddrogers drogen de handen namelijk even snel als papier. Daarnaast garanderen moderne jethanddrogers een volledige touch-free droogproces, in tegenstelling tot papieren doekjes. Bovendien zijn jethanddrogers een stuk duurzamer dan papier.

De meest hygiënische manier om handen te wassen en te drogen is dit beide boven de wasbak te doen. Speciale handdroogkranen laten gebruikers de handen geheel touch-free wassen en drogen. Het restwater wordt direct afgevoerd, zodat er geen druppels of ziektekiemen in de prullenbak, de handdoek of op de vloer belanden.

Het belang van touch-free
Onderzoek laat zien dat virussen, waaronder corona, uren tot zelfs dagen kunnen overleven op sommige plekken. Australische wetenschappers toonden aan dat COVID-19 tot 28 dagen kan overleven op bepaalde oppervlakken. Veel langer dan een regulier griepvirus dat maximaal 17 dagen overleeft.

Het is nog te vroeg om te bepalen welke rol besmetting via oppervlakken precies speelt; welk percentage van de infecties wordt veroorzaakt door aanraking en welke materialen het meest vatbaar zijn. We weten al wel dat het beperken van handcontactpunten, zeker in drukbezochte sanitaire ruimtes, een goede strategie is om het risico op besmetting te beperken.

Photo Gallery