Brandveiligheid buitengevels

Brandveiligheid is één van de belangrijkste aspecten voor gevels. Hierbij wordt steevast verwezen naar de Londense ‘Grenfell Tower’. De brand die in de 24 verdiepingen tellende woontoren op 14 juni 2017 uitbrak eiste een dodentol van 72 mensen. Al snel werd gewezen naar gebreken aan de gevel en de isolatiebekleding die aan de buitenkant van het gebouw werd gehangen. xthermo.be, de Belgische federatie van fabrikanten van systemen voor buitengevelisolatie, publiceerde een overzichtelijke brochure vol nuttige informatie rond brandveiligheid voor gevels. Alle huidige goedgekeurde thermische gevelisolatiesystemen (ATG of ETA goedkeuring) voldoen ruimschoots aan de eisen die de wetgever oplegt inzake brandveiligheid. Naargelang de grootte en de functie van gebouwen stelt de overheid diverse eisen met het oog op de bescherming van de gebruikers in geval van brand.

De brandreactie van de materialen of bouwsystemen is één van de belangrijkste factoren (maar niet de enige) om de brandrisico’s in het bereik van gevels te beperken. De brandreactie geeft weer in welke mate een materiaal (of een gesloten bouwsysteem van welbepaalde componenten, bvb. ETICS) kan bijdragen aan de verdere ontwikkeling van een brand. De Euroklassen worden gehanteerd om de brandreactie van bouwmaterialen te beoordelen.

Euroklasse	Toelichting	Brandreactie
A1	Niet-brandbaar	Geen enkele invloed bij een volledig ontwikkelde brand
A2	Praktisch niet-brandbaar	Beperkte invloed bij een volledig ontwikkelde brand
B	Heel moeilijk brandbaar	Geen flash-over bij een beginnende brand
C	Brandbaar	Flash-over 10 min. na het begin van de brand
D	Goed brandbaar	Flash-over binnen 10 min. na het begin van de brand
E	Zeer brandbaar	Flash-over binnen 2 min. na het begin van de brand
F	Onbepaald

Aanvullend zijn er classificaties voor twee bijkomende aspecten met betrekking tot de brandreactie:

De rookontwikkeling (s voor Smoke):

• s1 staat voor geringe rookproductie,
• s2 voor gemiddelde rookproductie
• s3 voor grote rookproductie.

Vorming van druppeltjes (d voor droplets):

• d0 staat voor geen brandende druppeltjes,
• d1 voor geen brandende druppeltjes meer na 10 seconden
• d2 nog steeds brandende druppeltjes na 10 seconden

Brandweerstand
Bouwsystemen en bouwdelen worden ingedeeld in een klasse, uitgedrukt in minuten (vb. 30’, 60’ of 120’). De 3 belangrijkste criteria zijn het draagvermogen (R), de vlamdichtheid (E) en de thermische isolatie (I). In het geval van gevels is, buiten de brandreactie, ook de compartimentering en een beperking van de brandoverslag door een gepast bouwkundig concept van belang.

• R = dragend vermogen: de periode gedurende welke het bouwdeel de belasting kan dragen tijdens een brand
• E = integriteit of vlamdichtheid: de periode gedurende welke het bouwdeel intact blijft tijdens een brand en het doordringen van vlammen en hete gassen verhindert
• I = thermische isolatie: de tijd die verstrijkt tot de koude zijde van het bouwdeel (wand, plafond, gevel…) een bepaalde temperatuur (gewoonlijk 140°C) heeft bereikt

De Europese normen EN 13501-1 voor de brandreactie en EN 13501-2 voor de brandweerstand, beschrijven de testmethodes en classificatiemethodes voor het brandgedrag van bouwmaterialen en -delen. Ze beschrijven echter geen concrete eisen voor volledige gebouwen, dit blijft de bevoegdheid van de afzonderlijke lidstaten.

Het Koninklijk Besluit ‘Basisnormen brandpreventie’
Het KB ‘Basisnormen brandpreventie’ van 7 juli 1994 is een wettelijk document dat de eisen voor de brandveiligheid van gebouwen in België vastlegt. Dit besluit bevat de minimale eisen voor gebouwen en werd reeds enkele malen herzien. Dit reglement is van toepassing op nieuwe gebouwen. Bestaande gebouwen en renovaties vallen niet binnen het domein van deze wet.

De eisen voor brandveiligheid van een gevel worden vastgelegd in functie van de hoogte van een gebouw. De hoogte van een gebouw wordt gedefinieerd als de afstand tussen het laagste peil van de weg die de voertuigen van de hulpdiensten kunnen gebruiken en het hoogste peil waarop zij een interventie kunnen uitvoeren.

• LG = lage gebouwen, h < 10 m
• MG = middelhoge gebouwen, 10 m ≤ h ≤ 25 m
• HG = hoge gebouwen, h > 25 m

De Europese Bouwproductenverordening vermeldt fundamentele voorschriften waaraan bouwwerken in hun geheel moeten voldoen. Eén daarvan heeft betrekking op brandveiligheid. Gebouwen moeten zodanig ontworpen, zijn dat:

• de stabiliteit van de draagelementen bij brand gedurende een bepaalde tijdspanne
• gewaarborgd is,
• het ontstaan en de verspreiding van vuur en rook binnen het bouwwerk beperkt blijven,
• de uitbreiding van de brand naar de aanpalende bouwwerken beperkt blijft,
• de gebruikers het gebouw ongedeerd kunnen verlaten of op een andere manier in
• veiligheid kunnen gebracht worden,
• de veiligheid van de hulpploegen in acht genomen wordt.

Brandreactie van de gevelafwerking
De brandreactie geeft aan hoe het materiaal of systeem zich gedraagt bij het ontstaan en de verdere ontwikkeling van een brand. In België wordt de brandreactieklasse van gevelbekledingen gekoppeld aan de gebouwhoogte.

Lage gebouwen	Hoogte < 10 m	minimale Europese brandreactieklasse D-s3, d1
Middelhoge gebouwen	Hoogte 10 m ≤ h ≤ 25 m	minimale Europese brandreactieklasse B-s3, d1
Hoge gebouwen	Hoogte > 25 m	minimale Europese brandreactieklasse B-s3, d1

Het staat lokale besturen of brandweerdiensten echter vrij om afwijkingen voor te schrijven in hun brandpreventieverslag dat bij de stedenbouwkundige vergunning gevoegd wordt.

De PDF brochure kan gedownload worden via: https://www.xthermo.be/nl/news-items/brochure-brandveiligheid/