De digitale nomade, de volgende stap in hybride werken?
De eventlocatie was ook niet de minste en net als het onderwerp van de avond, symbool van vooruitstrevendheid in zijn bouwtijd. Het betrof de ‘Braem’-building op de VUB Campus. Architect Renaat Braem, bekend voor zijn filosofische benadering van architectuur, wat aanleiding werd voor een indrukwekkende lijst iconische gebouwen, legde in 1971 zijn ontwerp neer voor het administratieve gebouw voor de VUB. Kenmerkend is de ellipsvormige verticale doorsnede en de ritmiek van de verticale vensters. Het in 1976 opgeleverde gebouw onderging de voorbije jaren een grondige renovatie met groot respect voor de geest van de architect en zal dit jaar terug volledig gebruiksklaar zijn.
Kennismaking
De ‘digital nomad’ neemt tijd- en plaatsonafhankelijk werken zeer letterlijk. Hij/zij nemen volledig afstand van het klassieke kantoor, van thuiswerken, bij uitbreiding van ‘remote working’ en van het thuisland. Ze kiezen voor ‘elders werken’, in een land en op een plaats die hen aantrekt, zonder dat ze zich daar zullen vestigen. ‘Workcation’ is een begrip dat regelmatig opduikt, al is de koppeling van werken en vakantie ook niet de juiste definitie van hoe de ‘digital nomad’ zich ziet.
Om meer duidelijkheid te scheppen had IFMA Belgium Chapter een panel samengesteld en wed het publiek ook actief betrokken door moderator Anton Maes, IFMA Belgium Board of Directors en CEO brainmove. Panelleden:
- Femke Verthe, digital nomad en Business Process Facilitator bij brainmove
- Tom Ryckaert, Marketing & Communications Director PROCOS Group; technische insteek
- Isabeau Van Den Bogaert, People Business Partner Loop Earplugs; HR insteek
- Jens Doms, Researcher Brussels Institute for Social and Population Studies; academische insteek
“Het gaat om werken vanuit een ander land en niet op één bepaalde plek” duidt Femke Verthe als ervaringsdeskundige. “Vaak zijn het freelancers met korte contractduur die ervoor kiezen, maar het kan net zo goed als werknemer, wat mijn situatie is”.
Jens Doms: “De literatuur heeft het nog steeds over ‘remote working’, maar een digital nomad is niet hetzelfde als iemand die beroepshalve - al dat niet veel en/of internationaal – reist. Het is een avonturier die zelf op reis wil trekken”.
Sinds de pandemie is het aantal digital nomads sterk gestegen. De ervaring met thuiswerken/hybride werken heeft daar zeker toe bijgedragen.
Aanvaarding
Tom Ryckaert: “Grote organisaties denken er steeds ernstiger over na. Het gaat zeker niet alleen om freelancers; het is een evolutie van de kijk op werken”.
“Het is een grote verandering voor organisaties om digital nomads toe te laten, te integreren in de andere teams” vult Femke Verthe aan.
De werkcontext is totaal verschillend. De ervaren flexibiliteit en werk/privébalans gaan er voor de digital nomad ontegensprekelijk op vooruit, maar hoe zit het met de verantwoordelijkheid t.o.v. de werkgever? Er is niemand die van nabij toeziet op de geleverde prestaties en er zijn tal van verleidingen rondom.
Isabeau Van Den Bogaert: “Het gaat niet zozeer om de 8 uren werkdag, maar om wat verwacht wordt als outcome en hoe de leidinggevende input kan geven om de verwachte outcome te halen. De genoten totale flexibiliteit kan ook beangstigend uitdraaien en extra druk zetten”.
“De managementstijl moet zich daarop focussen en leidinggevenden moeten het aankunnen” stelt Jens Doms. “Resultaatgericht leidinggeven vergt verandering”.
Femke Verthe: “Ik denk niet aan de 8 uren werkdag, maar wel of ik het werk gedaan heb. De daaraan bestede tijd speelt eigenlijk geen rol, al ben ik onderbewust wel bezig met het aanhouden van die 8 uren als maatstaf”.
“De digital nomad werkt vaak harder en meer dan de klassieke werknemer” gaat Jens Doms verder. “8 Uren zijn een leidraad, maar niet beperkend. Overigens kan men gerust een uurtje gaan wandelen gecombineerd met een persoonlijke brainstormsessie”.
Femke Verthe: “Het vertrouwen dat ik van mijn leidinggevende krijg is een aansporing om beter en meer te werken”.
Communicatie met collega’s en management is heel cruciaal voor de digital nomad. Men kan zich niet wekenlang terugtrekken in de eigen bubbel, ergens in de wereld.
Productiviteit en organisatie
Digital nomads kunnen net zo productief zijn als hun collega’s op kantoor of hybride werkers. Slechts een klein deel van de werknemers kan als digital nomad functioneren, omdat enerzijds de functie-inhoud dat kan beletten of anderzijds de onontbeerlijke grote zelfstandigheid van de medewerker tekortschiet.
Tom Ryckaert: “De werkgever moet de digital nomad faciliteren en ondersteunen bij het uitvoeren van de functie. Technisch zie ik daar absoluut geen probleem. Niet alle communicatie moet overigens synchroon verlopen. Een deel kan ook asynchroon geregeld worden, of met minder optimale internetverbinding”.
Ook Isabeau Van Den Bogaert gelooft in de kracht van technologie als ondersteuning, voor zover de organisatie en leidinggevenden in het bijzonder volgen.
“De vrijheid te kiezen waar ik werk geeft me ook 100% verantwoordelijkheid over mijn werk” vervolgt Femke Verthe. “Als de locatie waar ik wil werken niet goed genoeg ondersteunt, zoek ik een lokale co-working plek. Ik neem ook altijd een tweede, gemakkelijk te transporteren beeldscherm mee. Er groeien ook her en der community ’s van digital nomads, zoals in Las Palmas op Gran Canaria”.
“Flexibiliteit staat vandaag bovenaan de prioriteitenlijst, maar wie niet sterk en zelfstandig genoeg is, kan het niet aan en zal een toenemende werkdruk ervaren” benadrukt Jens Doms.
Digital nomads en bedrijfscultuur
Isabeau Van Den Bogaert: “Erbij horen is belangrijk voor alle medewerkers. Daar ligt een niet geringe uitdaging voor de werkgevers. Organisaties moeten een extra inspanning doen, want integratie van digital nomads in de bedrijfscultuur kan echt wel. Wij hebben daar een management trainingsprogramma voor uitgewerkt”.
“Het is toch een delicate zaak” gaat Jens Doms verder. “Leren van elkaar, ook informeel leren, is al niet eenvoudig in een klassieke fysieke omgeving. De ervaring is verschillend t.o.v. fysiek aanwezig zijn. Dat geldt voor remote working en nog meer voor digital nomads”.
Tom Ryckaert: “Iedereen kan vandaag al buiten de kantooromgeving werken. Technologie evolueert voortdurend en speelt in op de gewijzigde noden van de gebruikers”.
“Spontane ontmoetingen, spontaan uitwisselen van kennis en informatie, spontaan leren van elkaar… ontbreekt of is veel zwakker” stelt Jens Doms. “Er is ook weinig opvang mogelijk van de digital nomad en dat sluit zekere risico’s in. Dat belet echter niet dat ik verwacht dat in de toekomst meer jobs mogelijk zullen zijn voor digital nomads”.
Femke Verthe ziet zowel een taak- als resultaatgericht leadership als passend voor digital nomads; “Het hangt ook af van de gehanteerde coaching stijl. De integratie van digital nomads is veel uitdagender, vergt meer nadenken en organiseren van werkgeverszijde”.
Als ervaringsdeskundige besluit zij: “Digital nomads weten goed waarom ze daarvoor kiezen. Het zijn high potential medewerkers. Zij hechten zeer groot belang aan hun life experience in alle facetten”.
